Ζαχαράκη στο Newsbomb.gr: Έρχεται Εθνικό Σχέδιο για το δηµογραφικό - «Πληγή» η υπογεννητικότητα

Αναστασία - Βασιλική Γκολέμη

20/04/2024 14:15

Η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με τη γενική ατεκνία, καθώς τα επίσημα στοιχεία καταδεικνύουν μια συνεχή μείωση και γήρανση του πληθυσμού μας με την πάροδο του χρόνου. Τα στατιστικά της ΕΛΣΤΑΤ που δημοσιεύονται είναι ανησυχητικά, καθώς αποδεικνύουν ότι το δημογραφικό ζήτημα αποτελεί το κύριο πρόβλημα της χώρας μας.

Μάλιστα αν οι ανησυχητικοί αυτοί αριθμοί επιβεβαιωθούν, το 2050 ο πληθυσμός της χώρας μας θα φτάσει τα 7,5 εκατομμύρια. Αυτά τα στοιχεία δείχνουν μια σημαντική μείωση στα γεννητικά ποσοστά και μια επιβλητική αύξηση του αριθμού των θανάτων τα τελευταία χρόνια.

Σύμφωνα με την υπουργό Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Σοφία Ζαχαράκη, έπειτα από εκτενή διαβούλευση, η εθνική στρατηγική για την αντιµετώπιση του δηµογραφικού ζητήµατος, θα είναι έτοιμη στις αρχές Μαΐου. Η υπουργός μιλώντας στο Newsbomb.gr, αποκαλύπτει τα μέτρα που η κυβέρνηση λαμβάνει για να προσφέρει επιπλέον υποστήριξη στους νέους γονείς.

Η Ελλάδα ετοιμάζεται να εισάγει το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό προκειμένου να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που προκύπτουν λόγω της γήρανσης του πληθυσμού και της μείωσης των γεννήσεων. Αυτό το σχέδιο προβλέπει μια σειρά πρωτοβουλιών και μέτρων για την προώθηση της γεννητικότητας, την υποστήριξη της οικογενειακής πολιτικής, την ενίσχυση της απασχόλησης και της εκπαίδευσης των νέων για να δημιουργηθούν συνθήκες που ευνοούν την οικογενειακή ζωή και την ανάπτυξη του πληθυσμού. Ο στόχος είναι να αντιμετωπιστούν οι δημογραφικές προκλήσεις και να διασφαλιστεί η βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας στο μέλλον.

Σοφία Ζαχαράκη: «Είναι δύσκολο να αντιστρέψουμε την τάση, η προσπάθεια είναι να μην επιβαρυνθεί και άλλο η κατάσταση»

Τους πυλώνες του σχεδίου της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση του δημογραφικού ζητήματος περιέγραψε η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Σοφία Ζαχαράκη, μιλώντας στο Newsbomb.gr.

Η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Σοφία Ζαχαράκη μιλώντας στο Newsbomb.gr για το δημογραφικό σημειώνει: «Πριν σας απαντήσω πώς θα ολοκληρώσουμε την εθνική στρατηγική για το δημογραφικό, θεωρώ εξαιρετικά χρήσιμο να επισημάνω την ανάγκη, να τίθεται το πρόβλημα στις πραγματικές διαστάσεις του, μακριά από υπεραπλουστεύσεις. Ο πρωθυπουργός ιεράρχησε ήδη από το 2019 και την πρώτη κυβερνητική θητεία, πολύ ψηλά τον κίνδυνο της δημογραφικής κατάρρευσης. Μιλήσαμε καθαρά για «εθνική απειλή».

Ως μια συμβολική έναρξη της μάχης με το πρόβλημα θεσμοθετήσαμε το επίδομα γέννησης 2.000 ευρώ και στη συνέχεια με πολύ συνεκτικό τρόπο δομήσαμε μια πολυεπίπεδη στήριξη της οικογένειας και του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών. Συστάθηκε το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας που διαθέτει πάνω από 3,5 δισ. ευρώ ετησίως στο υποστηρικτικό πλέγμα μέτρων για την οικογένεια και τους ευάλωτους. Τώρα ολοκληρώνουμε το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το δημογραφικό που θα παραδοθεί στον πρωθυπουργό στο τέλος Μαΐου, αρχές Ιουνίου και στηρίζεται σε πέντε πυλώνες πάνω στους οποίους διαρθρώνονται επιμέρους μέτρα, πολιτικές, προγράμματα. Ύστερα από τόσους μήνες συνεχούς ενασχόλησης, συζήτησης και μελέτης μαζί με τους ειδικούς επιστήμονες, τους κοινωνικούς φορείς, τους εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και κυρίως την επαφή με τους ανθρώπους έξω στην κοινωνία, κατανοώ και εγώ αλλά και συνεργάτες μου σε αυτό το μεγάλο εγχείρημα, ότι «τα πάντα είναι δημογραφικό».

«Η ουσιαστική βελτίωση της ποιότητας ζωής στις πόλεις και στην ύπαιθρο, η προώθηση της ανάπτυξης και της ευημερίας με όρους ισότητας και δικαιοσύνης για όλους τους πολίτες, η ενδυνάμωση των γυναικών, η ισότιμη συμμετοχή στην εργασία και στην κοινωνία των ατόμων με αναπηρία, η ενεργός γήρανση, η επιστροφή των νέων ανθρώπων που έφυγαν μαζικά στο εξωτερικό στην περίοδο της οικονομικής κρίσης, όλα αυτά είναι παράμετροι του προβλήματος και μέρος της λύσης του δημογραφικού», ανέφερε η Υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας.

Η κυρία Σοφία Ζαχαράκη επιμένει πολύ στην ανάγκη να μην καλλιεργούνται υπερβολικές προσδοκίες για την επίλυση ενός προβλήματος στο οποίο παγκοσμίως συναντώνται όλες οι σύγχρονες προκλήσεις.

«Είναι δύσκολο να αντιστρέψουμε την τάση, η προσπάθεια είναι να μην επιβαρυνθεί και άλλο η κατάσταση» ανέφερε.

Και σημείωσε: «Επιτρέψτε μου όμως να επισημάνω ότι δημιουργείται πολλές φορές πλαστή εντύπωση στον κόσμο σχετικά με τη σύνθετη φύση του προβλήματος η απλοϊκή ανάλυση ότι είναι απλώς ζήτημα διάθεσης, πόρων προς συγκεκριμένη κατεύθυνση. Έχουμε δει ότι χώρες όπως η Νότιος Κορέα που διέθεσε πακτωλό χρημάτων για να ενισχύσει τις γεννήσεις δεν το πέτυχε ή ακόμη και η γειτονική μας Μάλτα. Διαπιστώνουμε ότι οι μισές παγκοσμίως χώρες έχουν πρόβλημα πληθυσμιακής συρρίκνωσης και αυτό συνδέεται εν πολλοίς με το επίπεδο ζωής που θέλουν να διατηρήσουν οι άνθρωποι στο δυτικό κόσμο και όσα θέλουν να παρέχουν στα παιδιά τους», πρόσθεσε.

Η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας μιλώντας στο Newsbomb.gr τονίζει ιδιαίτερα την πτυχή του δημογραφικού που αφορά στη λεγόμενη ενεργό γήρανση δηλαδή στο να μένουν οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας υγιείς, ενεργοί και δραστήριοι. Αυτόνομοι αλλά και δίπλα στα παιδιά και στα εγγόνια τους.

«Είναι μια απαιτητική άσκηση αυτή. Η υγιής και ενεργός γήρανση, η μακροχρόνια φροντίδα, τα ειδικά προγράμματα πρόληψης και αντιμετώπισης ασθενειών, η παραμονή των μεγαλύτερων σε ηλικία ανθρώπων στην εργασία εφόσον το επιθυμούν βρίσκεται στον πυρήνα των πολιτικών που προωθούμε.

Οι άνθρωποι πλέον στα 60 τους είναι νέοι, δεν νοείται η απόσυρσή τους από τη ζωή και την εργασία. Είναι παραγωγικοί και ακμαίοι και αναμένουν κίνητρα για να συμπορεύονται με τη νεότερη γενιά. Μαζί και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή δουλεύουμε προγράμματα για την ψηφιακή επιμόρφωση, την επαναφορά στην αγορά εργασίας, στη συμμετοχή σε εθελοντικές δράσεις.

Χαρακτηριστικά είναι τα προγράμματα ψηφιακών δεξιοτήτων που θα χρηματοδοτήσουμε από το Ταμείο Ανάκαμψης για τους ηλικιωμένους συμπολίτες ενώ ήδη συστήσαμε ειδική ομάδα εργασίας με συναρμόδια υπουργεία για την μακροχρόνια φροντίδα με ειδική αναφορά στους ανθρώπους της τρίτης ηλικίας».

Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό

Τους βασικούς άξονες του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για το Δημογραφικό παρουσίασε τον περασμένο Μάρτιο στο Διοικητικό Συμβούλιο της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Σοφία Ζαχαράκη.

Οι πέντε βασικοί άξονες του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για το Δημογραφικό, όπως τους ανέλυσε η υπουργός, είναι:

1. Στήριξη της οικογένειας.

• Οικονομική στήριξη.
• Συμφιλίωση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής.
• Ενθάρρυνση / υποστήριξη απόκτησης παιδιών.

2. Ενίσχυση του εργατικού δυναμικού.

• Ενίσχυση της απασχόλησης νέων κάτω των 30 ετών.
• Ενίσχυση της απασχόλησης γυναικών.
• Ενθάρρυνση της απασχόλησης άνω των 55 ετών.
• Μετανάστευση και brain gain.

3. Διαχείριση της μακροβιότητας / γήρανσης του πληθυσμού.

• Προώθηση ενεργού γήρανσης.
• Στήριξη υγιούς γήρανσης.
• Κοινωνική συμμετοχή και εμπλοκή των ηλικιωμένων σε δραστηριότητες.
• Γερνώντας στο σπίτι.

4. Βελτίωση της ποιότητας ζωής.

• Στήριξη περιοχών με ειδικές δημογραφικές ανάγκες.
• Ενίσχυση ελκυστικότητας της περιφέρειας.
• Πόλεις φιλικές προς τους πολίτες όλων των ηλικιών.

5. Προώθηση της ανάπτυξης.

• Ενίσχυση της καινοτομίας.
• Ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας.

Την ίδια ώρα ανησυχητικά είναι τα στοιχεία της υπογεννητικότητας στην Ελλάδα, καθώς σύμφωνα με τη νεότερη έρευνα της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Αρχής (Eurostat), το 2022 οι γεννήσεις στη χώρα μας ήταν 9.425 λιγότερες από το προηγούμενο έτος.

Συγκεκριμένα, το 2021 γεννήθηκαν στην Ελλάδα 85.346 παιδιά, ενώ το 2022 μόλις 75.921, δηλαδή 11,04% λιγότερα.

Αναφορικά με τους τοκετούς που καταγράφηκαν σε διάφορες περιφέρειες της Ελλάδας, το αρνητικό ρεκόρ, με τις λιγότερες γεννήσεις μεταξύ των δύο ετών, κατέχει το Βόρειο Αιγαίο (-21,6%), η Δυτική Μακεδονία (-14,8%) και τα Νησιά Αιγαίου (-13,4%).

Στην Ήπειρο οι γεννήσεις μέσα σε ένα χρόνο μειώθηκαν κατά 11,9%. Το 2022 γεννήθηκαν 1.966 παιδιά, ενώ το 2021 είχαν γεννηθεί 2.232.

Στον αντίποδα, οι περιφέρειες με τη μικρότερη μείωση στις γεννήσεις ήταν η Δυτική Ελλάδα (-5,37%), η Πελοπόννησος (-9,83%) και η Κεντρική Μακεδονία (-9,14%).

Χαρακτηριστικό είναι ότι ο μέσος όρος μείωσης στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν 5,11% (γεννήθηκαν 4.088.494 παιδιά το 2021 και 3.879.509 παιδιά το 2022), κάτι που φέρνει την Ελλάδα στην πεντάδα των χωρών με τη μεγαλύτερη μείωση στις γεννήσεις τα δύο τελευταία χρόνια.

Όσο για την Αττική, πρέπει να σημειωθεί πως ενώ παρουσιάζει τη μεγαλύτερη μείωση σε απόλυτο αριθμό (-3.983), αυτό συμβαίνει λόγω του μεγάλου αριθμού του πληθυσμού. Το ποσοστό μείωσης των γεννήσεων στην Αττική είναι 12,4%.

Οι νεότεροι φεύγουν από τη χώρα

Από τα νεότερα δεδομένα γίνεται ακόμη πιο ξεκάθαρο ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει ένα δημογραφικό πρόβλημα, το οποίο εκφράζεται με τη μείωση του πληθυσμού και τη γήρανσή του.

Η πτώση της γεννητικότητας, σε συνδυασμό με την αυξημένη μετανάστευση, οδηγεί σε συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού και σε αύξηση του μέσου όρου ηλικίας, ενώ δημιουργεί νέες ανάγκες για το Εθνικό Σύστημα Υγείας, το οποίο, τα επόμενα χρόνια και αν συνεχιστεί ο ρυθμός αυτός, θα έχει λιγότερα έσοδα και πολλά περισσότερα έξοδα.

Μειώσεις γεννήσεων και στην υπόλοιπη Ευρώπη

Το 2022, συνολικά γεννήθηκαν 3,88 εκατομμύρια μωρά στην ΕΕ, σε σύγκριση με τα 4,09 εκατομμύρια που γεννήθηκαν το 2021, δηλαδή μείωση της τάξης του 5,11%, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat.

Ο συνολικός δείκτης γονιμότητας το 2022 ήταν 1,46 ζωντανές γεννήσεις ανά γυναίκα στην ΕΕ, δείκτης που επίσης καταγράφει μείωση μετά τη μικρή αύξηση που σημειώθηκε το 2021 (ο συνολικός δείκτης γονιμότητας ήταν 1,53 το 2021 και 1,51 το 2020).

Το 2022, η Γαλλία είχε την υψηλότερη συνολική γονιμότητα στην ΕΕ (1,79 γεννήσεις ανά γυναίκα), ακολουθούμενη από την Ρουμανία (1,71), την Βουλγαρία (1,65) και την Τσεχία (1,64).

Αντίθετα, τα χαμηλότερα ποσοστά γονιμότητας παρατηρούνται στη Μάλτα (1,08 γεννήσεις ανά γυναίκα), την Ισπανία (1,16), την Ιταλία (1,24), την Ελλάδα (1,32), την Πορτογαλία (1,16) και την Πολωνία (1,29).

Οι Ελληνίδες γίνονται μητέρες μετά τα 30

Το διάγραμμα που ακολουθεί δείχνει ότι η μέση ηλικία των γυναικών κατά τον τοκετό στην ΕΕ συνέχισε να αυξάνεται μεταξύ 2001 και 2022, από 29 σε 31,1 έτη κατά μέσο όρο.

Η ίδια τάση παρατηρείται και για τη μέση ηλικία των γυναικών κατά τη γέννηση του πρώτου παιδιού κατά την ίδια περίοδο, από 28,8 στην ΕΕ το 2013 (το πρώτο έτος για το οποίο είναι διαθέσιμη η τιμή της ΕΕ) σε 29,7 το 2022.

Πράγματι, οι γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση φαίνεται να αποκτούν λιγότερα παιδιά όσο είναι νέες και περισσότερα παιδιά αργότερα στη ζωή τους. Ενώ τα ποσοστά γονιμότητας για τις γυναίκες ηλικίας κάτω των 30 ετών στην ΕΕ έχουν μειωθεί από το 2001, εκείνα για τις γυναίκες ηλικίας 30 ετών και άνω έχουν αυξηθεί.

Το 2001, το ποσοστό γονιμότητας για τις γυναίκες ηλικίας 25-29 ετών ήταν το υψηλότερο μεταξύ όλων των ηλικιακών ομάδων. Το 2022, το ποσοστό γονιμότητας για τις γυναίκες ηλικίας 30-34 ετών έγινε το υψηλότερο, ενώ το ποσοστό γονιμότητας για τις γυναίκες ηλικίας 35 ετών και άνω βρίσκεται επίσης σε άνοδο.

Σχεδόν τα μισά μωρά το 2022 ήταν πρωτότοκα

Σχεδόν τα μισά (46,3 %) από τα παιδιά που γεννήθηκαν στην ΕΕ το 2022 γεννήθηκαν από γυναίκες που έγιναν για πρώτη φορά μητέρες, με το ποσοστό αυτό να υπερβαίνει το μισό στο Λουξεμβούργο (54,4 %), την Πορτογαλία (54,0 %), την Ρουμανία (51,6 %) και την Μάλτα (51,0 %).

Αντίθετα, τα χαμηλότερα ποσοστά των πρωτότοκων παιδιών καταγράφηκαν στη Λετονία (37,9 %), την Εσθονία (39,8 %) και την Ιρλανδία (40,3 %).

Στην ΕΕ, πάνω από το ένα τρίτο (35,0 %) όλων των γεννήσεων ζώντων παιδιών το 2022 ήταν παιδιά που γεννήθηκαν από μητέρες που γέννησαν για δεύτερη φορά, περίπου το ένα όγδοο (12,5 %) ήταν παιδιά από μητέρες που γέννησαν για τρίτη φορά και το υπόλοιπο 6,1 % ήταν παιδιά που ήρθαν στον κόσμο μετά από μία τέταρτη γέννα ή περισσότερες.

Σε όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το υψηλότερο ποσοστό του συνολικού αριθμού των γεννήσεων ζώντων παιδιών τέταρτης ή επόμενης γέννησης καταγράφηκε στην Φινλανδία (9,8 %), ακολουθούμενη από την Σλοβακία (8,7 %) και την Ιρλανδία (8,5 %).

Όσο για την Ελλάδα βρίσκεται περίπου στον ευρωπαϊκό μέσο όρο (46,3%) το 2022, πράγμα που σημαίνει ότι γεννήθηκαν από γυναίκες που έγιναν για πρώτη φορά μητέρες.

Οι γεννήσεις που καταγράφηκαν το έτος 2023

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι γεννήσεις που καταγράφηκαν την περασμένη χρονιά (σ.σ. 2023), θα είναι οι λιγότερες που σημειώθηκαν στην Ελλάδα τα τελευταία 91 χρόνια.

Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από τα μέχρι τώρα στοιχεία των ληξιαρχείων που παρουσιάζει η εφημερίδα «Απογευματινή», και της ΕΛΣΤΑΤ, καθώς αναμένεται ότι στο έτος που έφυγε, η στατιστική θα καταγράψει λιγότερες από 73.000 γεννήσεις παιδιών στη χώρα.

Αριθμός που αποτελεί τη χειρότερη επίδοση από το 1932, οπότε η ΕΛΣΤΑΤ άρχισε να δημοσιεύει τον ετήσιο αριθμό γεννήσεων. Μάλιστα, αυτή η επικίνδυνη για το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδας μείωση, φαίνεται πως έχει αρχίσει ήδη από το 2016.

Αναλυτικά, η ΕΛΣΤΑΤ κατέγραψε:

• 92.898 γεννήσεις το 2016
• 88.533 γεννήσεις το 2017
• 86.440 γεννήσεις το 2018
• 83.756 γεννήσεις το 2019
• 84.764 γεννήσεις το 2020
• 85.346 γεννήσεις το 2021
• 76.095 γεννήσεις το 2022

Μέχρι στιγμής για το 2023, στα ληξιαρχεία της χώρας, έχουν καταγραφεί 72.244 παιδιά.

Έλον Μασκ: «Η Ελλάδα είναι μία από τις δεκάδες χώρες που βιώνουν πληθυσμιακή κατάρρευση»

Ανησυχία έχει σκορπίσει η ανάρτηση του μεγιστάνα, Έλον Μασκ σχετικά με την υπογεννητικότητα σε μία σειρά χωρών όπως η Ελλάδα. Με ανάρτησή του, στο X (πρώην Twitter) γράφει πως «η Ελλάδα είναι μία από τις δεκάδες χώρες που βιώνουν πληθυσμιακή κατάρρευση λόγω των χαμηλών ποσοστών γεννήσεων».

Συγκεκριμένα, ο Έλον Μασκ κοινοποιεί άρθρο του thepeoplesvoice.tv στο οποίο γίνεται αναφορά στην πληθυσμιακή γήρανση σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες όπως οι ξαφνικοί θάνατοι παράλληλα με τις γεννήσεις που πέφτουν χαμηλότερα από όλες τις προβλέψεις οδηγώντας τελικά σε πληθυσμιακή κατάρρευση.

Σύμφωνα με τα στοιχεία τα τελευταία 91 χρόνια, από το 1932, παρατηρείται υπογεννητικότητα καθώς οι γεννήσεις το 2023 είναι λιγότερες από 73.000, για την ακρίβεια 72.244, που αναμένεται βεβαίως να οριστικοποιηθούν από τα ληξιαρχεία και την ΕΛΣΤΑΤ το επόμενο διάστημα.

Μάλιστα, ο δείκτης γονιμότητας έχει πέσει κάτω από το 1,5% από το 1987 και μετά. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε ενάμισι παιδί ανά γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας, αριθμός ιδιαίτερα ανησυχητικός. Ο πληθυσμός εκτιμάται να μειωθεί την τελευταία 25ετία έως και ενάμισι εκατομμύριο, ενώ με κάποια πιο αισιόδοξα στοιχεία, ίσως η μείωση του πληθυσμού θα είναι 1,15 εκατομμύριο σύμφωνα με το ertnews.gr.

Αυτό σημαίνει ότι η μείωση του πληθυσμού κάτω των 65 ετών θα είναι 1,8 εκατ. άτομα.

Διαβάστε επίσης

Ζαχαράκη: Έως τις αρχές Ιουνίου το ολιστικό στρατηγικό πλάνο αντιμετώπισης του δημογραφικού

«Βόμβα» Έλον Μασκ: «Η Ελλάδα βιώνει πληθυσμιακή κατάρρευση»

Reuters: Η χαμένη μάχη της Ελλάδας με την υπογεννητικότητα - «Αν έχεις οικογένεια είσαι ήρωας»

Δείτε όλο το Weekend Edition εδώ